"Moja walka" Knausgaarda na czas czytania również moją...

Posiadanie większej wiedzy o świecie powoduje nie tylko zmniejszenie bólu, jaki ten świat wywołuje, lecz również jego sensu. Rozumienie świata to ustawianie się w określonej odległości od niego. To co jest za małe, aby było dostrzegalne gołym okiem, na przykład cząsteczki i atomy, powiększamy, to zaś, co jest za duże, tak jak formacje chmur, delty rzek, i gwiazdozbiory, zmniejszamy. Kiedy już sprowadzimy wszystko do zasięgu naszych zmysłów, zaczynamy to utrwalać. To co utrwalone nazywamy wiedzą. Przez całe dzieciństwo i młodość mozolnie staramy się ustalić właściwy dystans do rzeczy i zjawisk. Czytamy, uczymy się, doświadczamy, korygujemy. Pewnego dnia docieramy do punktu, w którym wszystkie niezbędne odległości są już wyznaczone, wszystkie niezbędne systemy stworzone. Wtedy czas zaczyna płynąc szybciej. Nie napotyka już żadnych przeszkód, wszystko jest ustalone, czas płynie przez nasze życie, dni znikają w dzikim pędzie i zanim zdążymy się zorientować, już mamy czterdzieści lat, pięćdziesiąt, sześćdziesiąt... Sens potrzebuje pełni, pełnia potrzebuje czasu, czas potrzebuje oporu*

Smutkiem zasnuta, prozą życia ozdobiona.
Chłodna, mocna - do przeżycia, nie po zachwyt.
Tam nie ma przyjemności, a jest mierzenie się z wydarzeniami - zarówno tymi z dzieciństwa, jak i obecnymi: .

"Przez pięć lat próbowałem napisać powieść o życiu i śmierci mojego ojca, świetnie funkcjonującego nauczyciela, który w wieku 40 lat nagle się rozwiódł, zmienił styl życia i zaczął pić. Nie wychodziło mi. W pewnym momencie postanowiłem opisać to bez żadnej fikcji, domysłów. I wtedy coś się we mnie poluzowało. Każdy tom można czytać jak oddzielną całość. Sam czułem, że żyję życiem, którego nie chcę. Opisuję je w drugim tomie.***

Walczyłam wraz z bohaterem - autorem - Karlem Ove Knausgaardem -  zmagając się z ojcem, bratem, życiem.  Opisał swoją historię - najprawdziwszą. I ta prawda jest wstrząsająca, przejmująca. Jednak mimo tego powieść często zaskakuje trafnością opisu rzeczywistości, mówi o uczuciach bliskich każdemu.
Uwielbiałam fragmenty, w których wydarzenia prowokowały autora do rozważań filozoficznych - jak choćby ten na początku.

W internecie znalazłam tekst Krzysztofa Vargi:

"Jako 39-letni autor dwóch fabuł postanowił napisać wielki cykl autobiograficzny, i to bez żadnego kamuflażu - narratorem wszak jest dobiegający czterdziestki pisarz Karl Ove Knausgard, relacjonujący nam swoje dzieciństwo, dorastanie, lata szkolne, studenckie, pierwsze próby pisarskie, dziennikarskie, zakładanie zespołu rockowego i grę w amatorskim zespole piłkarskim, relacje z rodzicami, małżeństwo i ojcostwo, wreszcie clou opowieści, klasyka klasyk literatury światowej, mianowicie figura surowego ojca i głęboko wrośnięta trauma dorosłego chłopca, który nigdy prawdziwej ojcowskiej miłości nie zaznał"**

"Jeżeli już porównywać, to język Knausgarda w zestawieniu z rozbuchaną frazą Prousta jest zimny jak woda w fiordach, przezroczysty jak sopel lodu i jasny jak wieczne śniegi. Frazę tworzącego w Szwecji norweskiego pisarza można zaś porównać do mebli z Ikei - prostota, funkcjonalizm, brak ozdobników, łatwość montażu. Żadnego efekciarstwa, pewnego rodzaju sterylność narracji, deficyt zdań, które byłyby piękne literacko, ale nie wnosiłyby do historii niczego prócz walorów estetycznych"**

Niektóre fragmenty były tak odważne, że nie potrafiłam im przyklasnąć, ale starałam się zrozumieć. Jak choćby ten o rodzinie.

"Jeżeli Heidi (młodsza córka) zaśnie w wózku, siadamy w kawiarni z Vanją (starsza córka)  - ona uwielbia chwile, które może spędzić z nami sama, siedzi ze swoją lemoniadą i buzia jej się nie zamyka, pyta o wszystko: czy niebo jest przymocowane na stałe, czy coś może zatrzymać jesień i czy małpy mają szkielet. Nawet jeśli uczucie radości, jakie potrafi mnie ogarnąć w takich chwilach, nie jest burzliwe, może raczej przypomina zadowolenie albo spokój, to jednak jest radość. Może nawet, w wyjątkowych momentach, szczęście. I czy to nie wystarczy? czy to nie wystarczy? Owszem, gdyby szczęście było moim celem, toby wystarczyło. Ale moim celem nie jest szczęście, nigdy nim nie było. Po co mi ono? Moim celem nie była też rodzina (...)"*

"Dla rodziny zrobię wszystko, co muszę, to mój obowiązek. Życie nauczyło mnie jednego:znosić je, nigdy nie zadawać o nie , a tęsknotę, która się rodzi, spalać podczas pisania. [...] dlaczego stawiam obowiązek przed szczęściem? Pytanie o szczęście jest banalne, ale nie jest banalne pytanie, które następuje po nim, pytanie o sens. Łzy napływają mi do oczu, gdy patrzę na piękny obraz, ale nie wtedy, kiedy patrzę na moje dzieci. to nie znaczy, że ich nie kocham, bo kocham je całym sercem, to oznacza po prostu, że sens, jaki ze sobą niosą, nie jest w stanie wypełnić życia. Przynajmniej mojego(...)"*

CasaBlanka wypełnia moje życie, buduje w nim tyle zamków, że natychmiast ruszam, by zwiedzić każdy. Niektóre mają wysokie wieże złożone z takich pytań, że dotarcie wymaga ode mnie delikatności i finezji.
Inne mają kręte korytarze i zakamarki, a tam śmiejące się oczy i nowe wyzwania, których się nie boi.
Jej radość jest moją radością, jej wzruszenie moim wzruszeniem. I łza niejedna otarta, gdy na nią patrzę, gdy jej słucham. I jak tu poklepać Knausgaarda po plecach? Czy tylko ja widzę smutek w jego oczach?

A lipiec to między innymi wiejskie, sielskie klimaty w Niemczech u kuzynów. Drogi po których bieg może nie mieć końca, uginające się pod owocami krzaki jeżyn i słowa, które mówi do mnie:
-Mamo, jesteś piękna jak róża!
po pobycie wśród pól zmienione na :
- Mamo, jesteś piękna jak zboże ;)

*Karl Ove Knausgaard Moja walka

**Tytuł z Hitlera, metoda z Ikei. Knausgard pisze, Varga się zachwyca (recenzja), Krzysztof Varga Gazeta Wyborcza 

 ***Rozmowa Katarzyny Bielas z Karlem Ove Knausgardem  Książki. Magazyn do Czytania