"Jak zostać panią swojego czasu"

Chciałabym, żebyśmy my kobiety, 
właśnie tak po prostu bardziej były, 
niż robiły. 
                                                                                     Ola Budzyńska Jak zostać panią swojego czasu.

Przeczesuję czas słowami Oli Budzyńskiej.
Ona tak doskonale do mnie przemawia. Jest jasna, energiczna, dużo opiera na własnych historiach i to mnie odnajduje. Zupełnie jakbyśmy siedziały przy kawie, a ona opowiadała mi siebie, inspirując do zmian.
Przesyłka pełna czasu -  tak cenna, że aż trudno było w nią uwierzyć.
Odpowiednio zapakowana zaświeciła różową wstążką, którą obwiązałam moje oczekiwania z nią związane. I... nie zawiodłam się. Pomimo że przeczytałam kilka pierwszych rozdziałów, już czuję, że może się wiele wydarzyć. Jednocześnie wiem, że bez moich chęci książka stanie się jedynie ozdobą domowej biblioteki. 

Jeden z rozdziałów mówi o tym, by działać małymi krokami: Metoda małych kroków działa dlatego, że kroki, które wykonujesz, są tak małe, że nie wzbudzają w Tobie żadnego oporu.
[...] zamiast postanowić sobie: Od dzisiaj nie słodzę herbaty, wybieramy : Od dzisiaj jem wyłącznie żywność organiczną kupowaną na straganie oddalonym o 10 kilometrów od mojego domu, gotuję wyłącznie na parze i w specjalnym garnku. Na dodatek ćwiczę dwie godziny dziennie, choć dotąd trudno było mi znaleźć 15 minut na spacer.

Zainspirowało mnie także przekładanie celu na działanie, czyli duży cel rozbijam na mniejsze zadania, do których mogę się zabrać jutro z samego rana:
Często utykamy na drodze do osiągnięcia swoich celów, bo zatrzymujemy się na czubku swojej piramidy, na którym prawdopodobnie znajduje się cel wyrażony w bardzo ( za bardzo) ogólny sposób [...] Założyć blog, napisać książkę, rozwinąć firmę, schudnąć. Utykamy, ponieważ tak sformułowany cel nie jest zadaniem.[...] Nie założysz bloga w pół godziny i nie napiszesz książki w godzinę. 
i dalej na podstawie przykładów i konkretnych wskazówek pokazuje, jak to zrobić.

Dlaczego piszę ten post? - chociaż milczałam kilka miesięcy z powodu ( jak mi się wydawało) braku łaskawości czasu - bo to najprostsze wyjaśnienie.
Jestem, piszę, bo wyznaczyłam sobie cel i postanowiłam realizować go małymi krokami i to jest jedna z tych rzeczy, która doprowadziła mnie do tego momentu.
Moje małe kroki : kilkanaście minut dziennie zasiadałam do pisania...
Krok 1 - znalezienie zdjęć i umieszczenie na stronie; 
Krok 2 - wiersz o słoniu;
Krok 3 -  najważniejszy cytat z "Jak zostać panią swojego czasu" otwierający post; 
Lepiej pisać codziennie odrobinę - niż nie pisać nic, bo przecież post kosztuje mnie więcej niż chwilę dziennie, a na godziny spędzone przy nim nie mogę sobie pozwolić. I najciekawsze było to, że czas, który znalazłam, po prostu na mnie czekał.
Niby wszystko wiemy, ale czasami potrzebujemy usłyszeć to jeszcze raz i tak było w moim przypadku. 

Uczę kobiety i nie tylko kobiety zarządzania sobą w czasie, bo chcę, aby każda z nas realizowała w życiu swoje cele. Takie jakie ma, lub takie,  jakie chciałaby mieć.

Żyjemy w czasach, w których część z nas myli bycie zajętą z byciem zapracowaną. To, że ciągle coś robimy i gdzieś biegniemy, nie oznacza, że robimy to z sensem lub robimy coś, co nam służy.

Właściwie słonie są bardzo wrażliwe i nerwowe.
Mają bujną wyobraźnię, która pozwala im niekiedy zapomnieć
o swoim wyglądzie. Kiedy wchodzą do wody, zamykają oczy.
Na widok własnych nóg wpadają w rozdrażnienie i płaczą.
Sam znałem słonia, który zakochał się w kolibrze.
Chudł, nie spał i w końcu umarł na serce.
Ci, którzy nie znają natury słoni, mówili : był taki otyły.
                                                                                                        Słoń  Zbigniew Herbert

 

 

Poznańskie majówkowe zoo zachwyciło niezwykłym terenem, a CasaBlanka i LeoNard w towarzystwie swoich przyjaciółek dzielnie wędrowali, zaspokajając swoje potrzeby chociażby tylko wzrokowego kontaktu ze zwierzętami. 

Wspomnieniem po Brick Lane...

Styczeń, ubogi krewny innych miesięcy. Ości, kręgosłupy resztki. 
Brokat na kromce chleba. Brakuje tu jeszcze jednego zdania. Ale 
zawsze go brakowało. 
                                                                                                                                    Marcin Świetlicki

Ranki zimowe zrobione są ze stali, mają metaliczny posmak i ostre krawędzie. W środę, o siódmej rano, w styczniu, widać, że świat nie został stworzony dla Człowieka, a na pewno nie ku jego wygodzie i przyjemności.

                                                                   Olga Tokarczuk Prowadź swój pług przez kości umarłych

Ostatni dzień stycznia złapałam jeszcze i przytrzymuję mocniej. Umknął mi, a może domagał się uwagi pomiędzy radami, zebraniami, sprawdzianami, kartkówkami, śródrocznymi ocenami. A ja wraz z uczniami wędrowałam z Pinokiem za rękę, pod przewodnictwem Szatana z siódmej klasy po Tajemniczym ogrodzie. A z grupą dorosłych raczyliśmy się już nie tylko dobrym słowem i uśmiechem, co zapada w pamięć na dzień cały, ale także kremowym cappuccino z naszego pracowniczego ekspresu, który Mikołaj do pokoju nauczycielskiego podrzucił.   

I jak cudownie się stęsknić za bezkresnym błękitem oczu LeoNarda, za rumianą buzią CasaBlanki, z którą wspólnie przemierzamy drogę z przedszkola do domu - ile jest wtedy pytań, zagadek, opowieści na gorąco. I w tym słońcu bieżących historii wracamy do domu... Już nie ta sama mała dziewczynka, od której wyciągnąć nieco o przedszkolu było trudno. Dziś są to niekończące się opowieści, choć wciąż także pełne zwierząt. Bo ja nie mam w domu księżniczki, baletnicy, a całe zoo. 

Pomiędzy całym oceanem obowiązków i jeziorem przyjemności nowy post czekał cierpliwie.  

Ale od wczoraj ferie, więcej zatem czasu na to, by poprzyglądać się swoim myślom, porozwieszać dookoła swoje plany, podkreślić najważniejsze, zrobić kilka kroków ku temu, co cieszy. Zasłuchać się, zaczytać, zapatrzeć.
Na pierwszy ogień kolejne wspomnienia wiosennych zaplątań w londyńskie uliczki:
Brick Lane, Shoreditch to niezwykle barwne i klimatyczne miejsca, gdzie niespiesznie ulicami przemierzają mieszkańcy zwalniając, by przegryźć nieco, łyknąć kawy, zachwycić się malowidłami zdobiącymi ściany, zatrzymać przy galeriach, sklepowych witrynach, poczęstować się wyśmienitą czekoladą i być tu i teraz. Tam kwiaty na głowie nie robią wrażenia ;)   

Hanya Yanagihara i jej "Małe życie" przedmiotem magicznym?

Dziękuję za to, że ...
każdego dnia mogę odbywać Metaforyczną podróż w świat wyobraźni i uczuć moich czwarto-, piąto- i szóstoklasistów.  Dziś na jednej z lekcji prowadził nas obraz Vladimira Kusha. 
Wyczekany powrót do pracy. 

A potem poszedłem do college'u i spotkałem ludzi, którzy nie wiedzieć czemu postanowili być moimi przyjaciółmi i ... nauczyli mnie... właściwie wszystkiego. Stworzyli mnie, i stwarzają, kimś lepszym, niż naprawdę jestem. Teraz nie rozumiesz tego, co ci mówię, ale kiedyś zrozumiesz: cała sztuka z przyjaźnią polega na tym, żeby znaleźć ludzi lepszych od siebie, nie inteligentniejszych,nie bardziej cool, ale lepszych, serdeczniejszych i bardziej wybaczających, a potem szanować ich za to, czego mogą cię nauczyć, i słuchać ich, gdy mówią ci coś o tobie samym, choćby i najgorszego...albo i najlepszego, to się zdarza; i ufać im, co jest najtrudniejsze ze wszystkiego . Ale też i najlepsze. 

Poruszająca - nie!!! Rozdzierająca to powieść.
Wnikająca tak głęboko, że nawet sny układają się pod nią.
Emocjonalnie wyczerpująca i gdy wydaje się, że już sił nie wystarczy, by kontynuować, okazuje się, że pozostawienie jej byłoby jeszcze gorsze, bo przecież zawsze jest nadzieja, że będzie lepiej - musi być! No i nie porzuca się ot tak bohatera, który stał się Twoim powieściowym przyjacielem. A jeśli okazuje się nagle, że nie jeden nowojorczyk, a dwóch jest Ci tak samo bliskich? To już będzie podwójne porzucenie.
Więc trwałam, zastanawiając się jak to się stało, że dałam się złapać, że nie ma już odwrotu?
Autorka w wywiadzie dla Michała Nogasia w radiowej Trójce daje mi odpowiedź:
To jak z gotowaniem homara. Wkładasz go do letniej wody i podkręcasz ogień, zanim do niego dotrze, co się dzieje jest już nieżywy. Czytelnik mojej książki może odczuć to samo, kiedy dostrzeże, że woda się gotuje aż nie do zniesienia, jest już za późno na ucieczkę z garnka. 

Czytając, często zastanawiam się, czy można tak poczynać z czytelnikiem, emocjonalnie torturować i znowu dostaję odpowiedź:
Nie było moim celem torturowanie czytelnika, chciałam jednak, aby zaangażował się do tego stopnia, by zrozumiał motywację tej postaci.
Czytelnik zostaje sam na sam z bohaterem, by przyjrzeć mu się z bliska i doświadczyć tego, co Jude doświadcza. Czytelnik płaci za bycie z kimś naprawdę blisko.  Poznanie jest pełne i głębokie. A bliskość i zaangażowanie w emocjonalny świat bohatera łączy się z cierpieniem. 

A jak Hanya Yanagihara sprawia, że czytelnikowi udaje się osiągnąć niemal intymną więź z bohaterem? I tu zdradza swój warsztat:
* tok narracji - nie ma w nim przerw, rozdziały nie pozwalają na moment oddechu, jakby tekst cię trzymał
* nie ma osadzenia w czasie historycznym - następuje przenoszenie uwagi czytelnika na świat wewnętrzny, na ich życie emocjonalne. Świat bohaterów staje się światem czytelnika i może wydać się ciasny, bo nie ma dokąd uciec, nie ma nic poza nim, ale to daje możliwość nawiązania z bohaterem bliskich relacji, niemal intymnego kontaktu...
* książka dzieje się we wnętrzach i opowiada o nich w sensie dosłownym i przenośnym. Najwięcej miejsca zajmują monologi wewnętrzne bohaterów, ich myśli. 

Dopiero wysłuchany po przeczytaniu powieści wywiad sprawia, że wybaczam autorce, bo przecież próbuje uzasadniać każdą moją łzę, każdy dreszcz, wewnętrzny krzyk.

Czworo przyjaciół, a wśród nich Willem i Jude - to im pozwoliłam się rozgościć na dłużej.
A tak o powieści mówi pisarka:
"Małe życie" to powieść o męskiej przyjaźni. Męskiej przyjaźni – podkreślam to za każdym razem, bo sposób definiowania i wyrażania uczuć, w tym właśnie przyjaźni, u mężczyzn jest inny niż u kobiet. Podlega pewnym ograniczeniom, które są wynikiem społecznego kodu i naszej kultury. Natomiast ta powieść ukazuje świat męskich uczuć i emocji w całym ich zniuansowaniu. "Małe życie" jest zarazem hołdem pewnemu stylowi życia, który wiodę ja, moi przyjaciele i coraz więcej ludzi wokół nas, zwłaszcza w wielkich miastach: nie jesteśmy samotni, choć nie mamy stałych partnerów, małżonków, ani dzieci. Mamy jednak przyjaciół, bardzo bliskich przyjaciół – jest to życie, można to tak określić, "trzeciego wyboru": nie życie samemu i nie życie w intymnym związku z drugą osobą, lecz życie, w którym nade wszystko liczą się bliskie, wieloletnie przyjaźnie, o które dbasz na co dzień.

- Czy uważasz, że książka może mieć działanie terapeutyczne? - zapytuje redaktor.
- Nie napisałam tej powieści, by komukolwiek ulżyć. Spotkałam ludzi, dla których ta powieść stała się czymś w rodzaju przedmiotu magicznego, który można znaleźć w lesie, wśród korzeni drzew. Ubiera w słowa ich uczucia, myśli, których nie mogli lub bali się wyrazić. 
A tak podsumowuje Michał Nogaś:
Spotkałem bardzo niewielu tak frapujących bohaterów - kreacja totalna! Wielu pisarzy marzy, by powołać do życia taką postać. 
I nie sposób się nie zgodzić, bo portrety psychologiczne są genialne, monologi wewnętrzne do bólu prawdziwe. Mówi się także wręcz o ekstrawagancji uczuć.
W powieściach zawsze szukam języka - tu nie znalazłam, jednak tym razem coś innego chwyciło mnie najmocniej i do tej pory nie chce puścić, a mianowicie bohaterowie i wszystko to, czego mnie nauczyli, dzieląc się sobą.  

Wywiad z pisarką ukazał także ciekawą stronę samej inspiracji:
Mnie inspiruje sztuka współczesna. Na pulpicie komputera miałam folder z wybranym zdjęciami, rysunkami i obrazami, od których od czasu do czasu sięgałam, by nadać opowieści, albo poszczególnym scenom, odpowiedni nastrój i ton. Nie polegało to na opisywaniu tego, co przedstawiał obraz, ale na opisaniu uczucia, które wywołuje, zapis stanu, w który może prowadzić. W jakiejś mierze"Małe życie"jest więc literackim odpowiednikiem niektórych dzieł sztuki wizualnej. Były one niejako drogowskazami w tworzeniu tej opowieści.

"[...] człowiek musi [...] dać się wytarmosić, zamiast spokojnie pić cappuccino". Maciej Stuhr i Szczepan Twardoch - najwrażliwiej.

Jeszcze drobny czas do wykorzystania, jak monety dźwięczące w portfelu.
Wiem, że nie wydam go na wielkie przedsięwzięcia. Raczej na moje małe - wielkie chwile z Casablanką i Leo.
Pomiędzy włożę jazdy z instruktorem, który nosi imię mojego syna!!!, słowa z książek ukradkiem nadgryzane, jak kanapka w pośpiechu.
W Wysokich Obcasach artykuł, może dwa, wzrokiem ogarnę, co mi w duszy zamiesza.
Jeszcze trening - ten endorfinowy - z instruktorką prawie wszystkich Polek, co mi kilogramy pociążowe wymazał jak gumką.
Nad warzywami się pochylę, by dyniową z imbirem i mlekiem kokosowym ogrzać duszę.
Może Trójkę z sentymentu włączę i zatęsknię za Michałem Nogasiem.
A ostatnią płytą Moniki Brodki podciągnę sobie nastrój do samego nieba.
25 listopada wracam do pracy.

Maciej Stuhr w wywiadzie udzielonym Hannie Halek dla Zwierciadła urzeka:

o dziadku, który mówił do niego "chłopino" i z którym to nie na ryby a w szachy... pokolenie mojego dziadka Tadeusza na przykład dostawało, mam wrażenie, większy ładunek wiedzy podstawowej, zwłaszcza humanistycznej, oczytania, ogólnej wiedzy z historii, geografii, o świecie. I była to wiedza trwała. Jak to się działo w czasach, gdy byliśmy pod różnymi zaborami i ministrami oświaty, tacy rozproszeni, porozbijani na mniejszości? Nie wiem, ale to jest właśnie to pokolenie: Władysław Bartoszewski, Jerzy Turowicz, Karol Wojtyła, przedwojenne matuzalemy z imponującą wiedzą.  

o woreczku z odliczonymi ziarnami przypraw wrzucanym do świątecznego bigosu

o niepokojącej sile większości : która zawsze rodzi jakieś lenistwo, zaniechanie, zrzucenie z siebie odpowiedzialności. A to z kolei sprawia, że gdzieś nam ucieka samodzielne myślenie.

o rozczarowującym obieraniu ziemniaków, który stanowi dość smutny widok: w domu jestem spokojny i czasem smętny wręcz. Duża część ludzi jest przekonana, że taki on jak ja przychodzi do domu i tak śmiesznie obiera ziemniaki, ale to tak strasznie śmiesznie, że ta żona siedzi na kanapie i nie nadąża z ocieraniem łez ze śmiechu i tak codziennie.

o codziennej walce z egocentryzmem: ostatnio znajoma mojej żony powiedziała na przykład , że na plakacie jestem taki przystojny, że ona nie może przez to po nocach spać. I co? W takich chwilach diabeł megalomanii budzi się natychmiast i człowiek musi mu dać się wytarmosić, zamiast spokojnie pić cappuccino.

o tym, co buduje Macieja Stuhra człowieka : spotkanie z drugim człowiekiem, każda przeczytana książka, wiedza, doświadczenie. I porażka - ważniejsza niż sukces, bo z porażek mamy szansę zbudować mocniejszy dom, zamiast szukać schronienia w przypadkowych miejscach.

Ostatnio ponownie został ojcem (po 16 latach), w związku z tym pojawił się w Zwierciadle  nowy cykl felietonów TataTadzika, w którym cały wachlarz emocji  -  od śmiechu do wzruszeń:

Mała główka, tułów, nóżki, rączki. O Boże!Paluszki! Nie policzyłem paluszków! Cztery. Cztery?Jak to?! A są tu jeszcze dwa. Czyli sześć?Nie, ten się chyba z powrotem zawinął. O matko! Nie, nie Ty, matko Tadzika, bohaterko moja!Ty sobie śpij, odpocznij, zbierz ponownie siły. Matkę moją metafizycznie wzywam, bom myślał, że czteropalczaste dziecko powiliśmy. To znaczy sześcio-. To znaczy... Śpij, wszystko będzie dobrze!

Najbardziej lubię położyć się obok niego. Jak pies. I jak pies swojego szczeniaka wąchać, doglądać, utulić łapą. No więc leżę, wącham, doglądam. Oto człowiek. Człowiek bez przeszłości. Człowiek o którym nie da się nic powiedzieć. 

Inny mężczyzna mówi tak:
(…) Mój syn leży, ma szeroko otwarte granatowe oczy, którymi patrzy, chociaż podobno nic nie widzi. Małymi dłońmi przesuwa sobie świat przed nosem, zwiera i rozwiera palce cienkie jak u żaby. Stoję nad nim, a on mnie nie dostrzega, i wydaje mi się, że w jego niedojrzałym mózgu kryje się jakaś tajemnica.
(...) Wiem nawet, dlaczego nie umie jeszcze mówić – musi najpierw zapomnieć to, co wie, bo to rzeczy zbyt wielkie dla słów. Dlatego tylko ślepo patrzy, przesuwa maleńkimi dłońmi świat, rozwiera i zaciska palce, wygina dłonie jak hinduska tancerka.
Musi wszystko zapomnieć, zanim wypowie pierwsze słowo, zanim przejdzie tę pierwszą inicjację, najboleśniejszą ze wszystkich – próg świadomości własnego istnienia. Potem będzie mozolnie, jak my wszyscy, odsłaniać prawdę, ściągać zasłonę z tego, co od zawsze tkwi w jego duszy (…) 
Ale na razie wie wszystko. W swoim maleńkim, wątłym istnieniu jest oświecony, mój mały bodhi w czapeczce z tygrysem. *

* Szczepan Twardoch, Wieloryby i ćmy. Dzienniki 2007-2015

I zachwycam się tymi męskimi słowami dwóch wrażliwców, inteligentów i uśmiecham się do nich, bo trafiają w sedno, bo czują jakby mocniej i potrafią o tym mówić.

Muzeum Powstania Warszawskiego. "Alunia" Smolik/Grosiak. "Wania..." -czyli co mi duszę skradło.

Warszawa na moment, na dzień niecały, w deszczu, pospiesznie, żwawym krokiem, a i w korku, w metrze, na wietrze, festiwalowo, muzealnie, ulicznie... . Dawno niewidziana - to już lata będą od ostatniego spotkania. Wyrosła, wypięła się w górę, sięga nieba... . Właściwie to mało się znamy, bo ponad 400 km to już jest podróż.
Wykorzystując ostatnie chwile urlopu macierzyńskiego, który już w wyrównawczy się zmienił, łapię chwile. Podróż do Warszawy spontaniczna, zabrałam się z mężem koleżanki, który jechał do pracy, a że jego żona jest reżyserem spektakli dziecięcych i nie tylko, znalazła Międzynarodowy Festiwal Teatrów dla Dzieci i Młodzieży i udało nam się zobaczyć dwa spektakle. Pierwszy dla Maluchów 4+ na podstawie sztuki Maliny Prześlugi "Blee"( Szkoła Aktorska Machulskich) , natomiast drugi to "Wania. Opowieść o Wani i tajemnicach rosyjskiej duszy, zaprezentowany przez Karlsson Haus z Rosji:

Jednoosobowy spektakl, grany znakomicie przez Michaiła Szełomiencewa i cały ensemble prostych drewnianych figurek w dość klaustrofobicznej przestrzeni, był nie tylko okazją do zademonstrowania efektownych działań animacyjno - lalkarskich, świetnej pracy aktorskiej, ale i przejmującej refleksji o naturze ludzkiej [...]
                                                                                                        Marek Waszkiel, Teatr Lalek nr 1/2016

Wania powalił mnie na łopatki, otworzył wnętrze i zamieszał w nim tak mocno, że śmiech przeplatał się ze łzami, a dreszcze, zachwyt, podziw zaowocowały miłością do Michaiła - geniusza. Przecudne lalki, muzyka i ten rosyjski język - tłumaczenie wyświetlał rzutnik. Zapomniałam, że teatr lalkowy to czysta magia.

Nakarmiona dusza, pokrzepiona kawą i zupą dyniową z knajpki teatralnej, ruszyła warszawskim metrem w poszukiwaniu kolejnych wrażeń.
Spacer pomiędzy niemalże doklejonymi budynkami, bardzo kolażowe widoki, dziwaczna mozaika, której nie potrafiłam dopasować do siebie.  Zabrakło czasu na te najpiękniejsze zakątki Warszawy.

Zadziwiający widok - piękna kamienica - perełka - w jakże osobliwym otoczeniu. 

"Ja żyję tym, co było i tym co będzie "
                                                                   Fragment listu przekazanego w trakcie powstania

Muzeum Powstania Warszawskiego dotknięte zaledwie, w pośpiechu, z małymi tylko zatrzymaniami, zostawiło serce bijące szybciej. Myślę, że to miejsce na pół dnia, bez ponagleń, w samotności, wiem, że wrócę tam jeszcze. I wciąż śpiewam smolikowo-grosiakową Alunię.

 

Jeden z bardziej poruszających listów : Barbara, która całuje Kaziulka arcy mocno, słuchając fortepianowego "Zatańczmy tango". Obok fragment komiksu dotyczącego powstania.

 

Sukienka lila-niebieska, na ślub w sam raz
Garnitur z brązowej wełny, w kieszeni mak

Czemuś ty mnie nie złapał za rękę?
Czemuś ty zdradził swe serce?
W sierpniowy gorący dzień
tyś wojnie oświadczył się

Tamten garnitur włożyłeś
na mszę niedzielną w kościele
I miałeś go w sosnowej trumnie
co trawą pachniała i lasem

Sukienka lila-niebieska, na ślub w sam raz
Garnitur z brązowej wełny, w kieszeni mak

Z oka znika źrenica
Życie twe krąg zamyka
Woja Ci duszę skruszyła
Syberia Ci serce zmroziła

W parku jest duszno, jak wtedy
gdy wojna mi Ciebie ukradła
To ja, to twoja Alunia
co życie bez Ciebie przeżyła

Sukienka lila-niebieska, na ślub w sam raz
Garnitur z brązowej wełny, w kieszeni mak